Eğitimin başlığı

İlkokul ve Ortaokul için Dil Becerileri ile Bütünleşik Küresel İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik Eğitim Programı

Süre

240 saat (2 ila 7. Sınıflar toplam saatini ifade eder, bu süre içinde öğretmen bu programda yer alan etkinlikleri Türkçe Öğretim programı ile bütünleşik olarak uygular)

Eğitimin amacı ve kapsamı

Sanayi Devrimi ile birlikte fosil yakıt kullanımında aşırı derecede artış, sanayileşme, çeşitli nedenlerden dolayı ormansızlaşma, ulaştırma ve tarımsal arazilerin bilinçsizce kullanımında ortaya çıkan duyarsız artışlar atmosferin içinde bulunan sera gazlarının emisyon hacimlerini arttırmıştır. Bu artış da küresel sıcaklıkların artmasına neden olmuş, iklim değişikliği kavramını dünyanın en önemli sorunlarından birisi hâline getirmiştir. Son yıllarda yaşanan İklim değişikliği, gelecek nesillerin yaşam standartları üzerinde belirleyici bir rol oynayacaktır. İklim değişikliğinin sürdürülebilir bir eğitim anlayışı ile ele alınması çağdaş yaşamın önemli bir parçası olarak görülmektedir.  Bu durum ayrıca Türkiye’nin sürdürülebilir kalkınma çabaları üzerinde de büyük bir tamamlayıcı rol oynayacaktır. Küresel iklim değişikliğinin sürdürülebilirlik bağlamında el alınması ve eğitim programında kabul görmesi gelecek nesillerinin bu konuda bilinçlenmesi açısından oldukça önemlidir. Bu çalışmanın amacı, ilk ve orta okul öğrencilerinde küresel iklim değişikliğinde sürdürülebilirlik kavramının alt etki alanları ve prensipleri ile dil becerilerini (dinleme, konuşma, okuma ve yazma) birleştirerek konuya ilişkin farkındalık oluşturmak, öğrencilerin iklim değişikliğiyle mücadele ve sürdürülebilirlikle ilgili bilgi, beceri ve tutumlarına katkı sağlamaktır. Bu amaca ulaşmak için ilk ve ortaokul öğrencilerine yönelik dil becerileri ile bütünleşik eğitim etkinlikleri tasarlanmıştır.

Eğitimin hedef kitlesi

Dil Becerileri ile Bütünleşik Küresel İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik Eğitim Programı ile ilk ve ortaokul öğrencilerinde üst düzey düşünme becerileri desteklenirken iklim değişikliği ve sürdürülebilirlik konularında farkındalık oluşturmaları; çevreye karşı bilgi, tutum ve eylemlerini geliştirmek öncelikli olarak ele alınır. Eğitim programı ilkokul 1-4. Sınıf öğrencileri ile 5-7. Sınıf ortaokul öğrencileri için tasarlanmıştır.  Eğitim programının hedef kitleye uygulanması, program kapsamında oluşturulan bir dizi metin ve metinlere dayalı olarak hazırlanan etkinlikler ile gerçekleştirilir.

Eğitimciler

Dil Becerileri ile Bütünleşik Küresel İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik Eğitim Programı, alanında uzman akademisyen ve öğretmenler tarafından uygulanır. Bu eğitimciler okul ve sınıf düzeyinde uygulamalarda, küresel iklim değişikliğinde sürdürülebilirlik kavramı ve alt etki alanları ile dil becerilerinin geliştirilmesine yönelik eğitim çalışmalarında öğretmenlerle birlikte etkinlikleri uygular ve öğrenme sürecinde öğretmenlere rehberlik ederler.

Eğitimin hedefleri ve öğrenme sonuçları

Dil Becerileri ile Bütünleşik Küresel İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik Eğitim Programı şu hedefleri kapsamaktadır;

(1) İklim değişikliğinin etkilerini sözlü ve yazılı olarak açıklayabilme.

(2) Buzulların erimesinin deniz seviyesine etkisini açıklayabilme.

(3) Nüfus artışının iklim değişimine etkilerini söyleyebilme.

(4) Orman yangınlarının iklim değişimine etkisini açıklayabilme.

(5) İklim değişikliğinin insan sağlığına etkisini

(6) İklim değişikliğinin bazı canlı türlerine olumsuz etkilerini belirleyebilme.

(7) Biyoplastik ürünleri kullanmanın çevreye etkisini sorgulayabilme.

(8) İklim değişikliğine yönelik yapılmış uluslararası antlaşmaları anlayabilme.

(9) İklim değişikliğinin su kirliliğine etkisini açıklayabilme.

(10) İklim değişikliğinin yarattığı sorunlara çözümcül yaklaşabilme.

(11) İklim değişikliğinin canlıların yaşamına etkilerini açıklayabilme.

(12) Kutupların ve ekvatorun iklim değişikliğinden nasıl etkilendiğini anlayabilme.

(13) Geri dönüşüm kutularını kullanabilme.

(14) Geri dönüşüm kullanımı ile ilgili olarak başkalarının dikkatini çekebilme.

(15) Biyoplastik ürünlerin kullanımına ilişkin olarak başkalarının dikkatini çekebilme.

(16) Çevreci etkinliklere katılmaya istekli olabilme.

(17) İklim değişimin ekonomiye olan etkisini yorumlayabilme.

(18) Soyu tükenen hayvanlara örnek verebilme.

(19) Mevsimlerdeki değişimleri gözlemleyebilme.

(20) Sıcaklık artışının buzullar üzerindeki etkisini açıklayabilme.

(21) Su kaynaklarının azalma nedenlerini açıklayabilme.

(22) İklim değişikliği ve güvenilir gıda tüketimi arasındaki sebep-sonuç ilişkileri kurabilme.

(23) Suyu tasarruflu kullanmayı gerektiren nedenlerini açıklayabilme.

(24) Orman yangınlarının nedenlerini sözlü ve yazılı olarak sıralayabilme.

(25) Ekolojik ayak izi kavramını açıklayabilme.

(26)  Geri dönüşüm kavramını sözlü ve yazılı olarak açıklayabilme.

(27) Atıkları geri dönüşüme göndermenin önemini kavrayabilme.

(28) Termik santrallerin çevreye olan etkisini sorgulayabilme.

(29) Orman yangınları için alınabilecek önlemleri açıklayabilme.

(30) Doğayı korumanın önemine yönelik gerekçeler oluşturabilme.

(31)  Plastik ürün kullanmanın zararlarını sıralayabilme.

Eğitimin içeriği

Bu çalışmanın içeriğini büyük ölçüde sürdürülebilirlik içinde ele alınan ekonomi, toplum ve çevre boyutlarına dayalı metin, video, veri ve rapor gibi yazılı ve görsel metinler oluşturmaktadır. Bu metin içerikleri dinleme, konuşma, okuma ve yazma dil becerileri çerçevesinde çözümlenmiştir. Dolayısıyla sürdürebilirlik kavramını tanımlama, çözümleme, sürdürülebilirliğe yönelik farkındalık yaratma, sürdürülebilirliği içselleştirme, birey ve toplum olarak yaşamın bir parçası hâline getirme süreci; sıralama, karşılaştırma, sebep-sonuç ilişkileri kurma, raporlama, hesaplama, metinde açık verilen ayrıntıları belirleme, metinde gizli verilen anlamı belirleme gibi beceriler dile dayalı etkinliklerle gerçekleştirilir. Söz konusu içerik, yeni tasarlanacak karakter, animasyon, video, etkinlik kitapları ve film gibi araçlarla zenginleştirilir.

Küresel iklim değişiminde sürdürülebilirlik Türkçe eğitimi için aşağıdaki konular ele alınır:

(1) İklim değişiminde çevresel sorunlar

(2) İklim değişimi ve sağlık

(3) Küresel iklim değişimi ve su kirliliği

(4) Ormansızlaşma

(5) Canlı türlerinin yok olması

(6) İklim değişimine yönelik çözümler

(7) Buzulların erimesi

(8) İklim değişikliği ve temiz enerji tüketimi

(9) İklim değişimine yönelik uluslararası anlaşmalar

(10) Sera gazı

(11) Sürdürülebilirlik ve biyoplastik ürünlerin kullanımı

(12) Geri dönüşüm

(13) Termik santraller

(14) Yenilenebilir enerji

Eğitimin uygulanması ve yöntemi

Dil Becerileri ile Bütünleşik Küresel İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik Eğitim Programı öğrencilerle aynı ortamda gerçekleştirilir. Küresel ısınma, geri dönüşüm, ormansızlaşma, soyu tükenen canlılar, buzulların erimesi gibi konular öğrencilerin sınıf seviyesine uygun materyallerle birlikte sunulur. Çağdaş eğitim anlayışına uygun, öğreneni etkin kılan etkinlikler gerçekleştirilir. Bu etkinliklerde dört beceri alanının (konuşma, dinleme, okuma ve yazma) geliştirilmesi esas alınır.

İçerik için belirlenmiş olan konular göz önüne alındığında yalnızca bir ders veya disiplin kapsamında çalışmaları gerçekleştirmek yerine dersler veya disiplinler arası bir yaklaşımla süreç yönlendirilir. Örneğin Fen ve teknoloji, matematik veya sosyal bilgiler ekibinin sınıflar düzeyinde belirlediği konu içeriği Türkçe ekibi tarafından dil becerilerine yönelik etkinliklerle desteklenebilir. Böylece çalışma bir ders veya bir disiplin bakış açısı ile değil çoklu bakış açısı ile zenginleştirilir. Multidisipliner bir anlayış içerisinde hem dil becerileri hem de küresel iklim değişikliğinde sürdürülebilir farkındalık geliştirilir. İklim değişiminin sebepleri, sonuçları, etkileri ve iklim değişikliği ile mücadele konuları ele alınır. Öğrencinin çevreyi koruma, küresel iklim değişimine neden olan durumları ortadan kaldırma becerileri geliştirilir.

Söz konusu içerik yeni tasarlanan karakter, animasyon, video, etkinlik kitapları ve film gibi araçlarla zenginleştirilir. İklim değişiminde sürdürülebilirlik ile ilgili farkındalığı artırmak önemsenir ve eğitimler uygulanabilir, eğlenceli bir yapıdadır.

Dil Becerileri ile Bütünleşik Küresel İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik Eğitim Programı uygulanmasında benimsenen ilkeler şunlardır;

• Türkçe dersinde ele alınan metinler kendi içinde kültürel değerleri ve evrensel değerleri etkili bir şekilde bütünleştirir. Bu metinlerin çağdaş bireylerin yetiştirilmesinde rehber olması önemlidir.
• Çalışmalarda Türkçe eğitiminin dört temel beceri alanları olan dinleme, konuşma, okuma ve yazma bütünleşik bir şekilde ele alınır. Beceri alanlarının bir arada geliştirilmesi esastır.
• Çalışmalar öğrenci merkezli bir anlayışla gerçekleştirilir. İçeriğe uygun bir şekilde bilimsel bakış açısının ve üst düzey düşünme becerisinin geliştirilmesi önemsenir. Örneğin tartışma-konuşma, kanıt sunma gibi.
• Çalışmalarda grup kararları alma, ipuçlarını bulma, yeni öneriler sunma, dijital öyküler oluşturma, yaratıcı yazılar yazma, grafik ve haritalar oluşturma, drama teknikleri kullanma, metinler arası okuma ve düşünebilme gibi çağdaş eğitim çalışmalarına yer verilir. İklim değişiminin nedenleri üzerinde ikili bir şekilde tartışma, dinleme, ip uçlarını bulma, grupla tartışma, ortak kararlar alma, anlayarak okuma, okuduklarını değerlendirme, önemli noktaları bulma, okuduklarından yola çıkarak yorum yapma, düşünce üretme, yaratıcı yazılar oluşturma, gelecek senaryoları yazma, geleceğe ve geçmişe yönelik zaman yolculuğunda yazma gibi etkinliklerle öğrenme ortamları ilgi çekici bir hale getirilir.
• Etkinlikler diğer disiplinlerle bağlantılı bir şekilde tasarlanır. Türkçe dersinde edinilmiş olan becerilerin farklı disiplin alanlarına transfer edilmesi önemsenir. Çoklu öğrenme ortamlarında konuşma, çözüm önerileri geliştirme, dijital yetkinliklerini kullanarak grafik ve haritalar oluşturma çalışmalarına yer verilir.

Eğitim araçları ve malzemeleri

Dil Becerileri ile Bütünleşik Küresel İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik Eğitim Programı 14 konu başlığı temele alınarak düzenlenir. Her bir konu metinler ile zenginleştirilerek eğitim materyalleri ve çağdaş uygulamalarla desteklenir.

Değerlendirme

Dil Becerileri ile Bütünleşik Küresel İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik Eğitim Programının değerlendirilmesi sürece dayalı bir eğitim anlayışı ile gerçekleştirilir. Tutum ölçeği, bilgi testi, öz değerlendirme gibi alternatif değerlendirme yöntemleri kullanılır. Ayrıca yapılan etkinlik ve uygulamalar öğrenciler tarafından yapılan etkinliklerin ve ürünlerin kayıtları tutularak da değerlendirilir.

Anahtar sözcükler

Sürdürülebilirlik, iklim değişimi, Türkçe eğitimi, Küreselleşme, çevre kirliliği, evrensel değerler